Φρούριο Κυριακοσελλίων-Χανιά

Το φρούριο του Αγίου Νικολάου Κυριακοσελλίων,
βρίσκεται στον οικισμό Κυριακοσελλίων της επαρχίας Αποκόρωνα. Είναι Βυζαντινό φρούριο που κτίστηκε από τον φεουδάρχη της περιοχής, για να εξασφαλίσει τα προνόμια του.

Το 1092, ο Βυζαντινός άρχοντας Σκορδύλης πήρε ως φέουδο την περιοχή των Αρμένων, Στύλου, Καλυβών και όλο το νοτιοδυτικό διαμέρισμα του Αποκόρωνα μέχρι και τα Κεραμειά (τα Μικρά Σφακιά όπως λέγοταν τότε).

Για να εξασφαλίσει το φέουδο του και να κατοχυρώσει τα προνόμια του, ο Σκορδύλης έκτισε ένα απόρθητο φρούριο σε ύψωμα των Κυριακοσελλίων. Το ύψωμα ήταν απόκρημνο, με πρόσβαση μόνο από τα δυτικά και κατέληγε σε γωνία, που υποστηριζόταν από ένα ισχυρό υπερμεγέθη κυκλικό πύργο.

Όταν ο Γενουάτης αρχιπειρατής και κόμης της Μάλτας, Ερρίκος Πεσκατόρε, κατέλαβε την Κρήτη, ίδρυσε ή επισκεύασε και εξόπλισε 15 συνολικά φρούρια στην Κρήτη. Ένα από αυτά ήταν το φρούριο του Αγίου Νικολάου. Αλλά κι όταν οι Ενετοί εξεδίωξαν τον Πεσκατόρε από την Κρήτη (1211), χρησιμοποίησαν το φρούριο.

Κατά την επανάσταση του 1217, που είχε ως αρχηγούς τον Κωνσταντίνο Σεβαστό Σκορδύλη και τον Μιχάλη Μελισσηνό, ολόκληρη σχεδόν η δυτική Κρήτη, από τον Μυλοπόταμο και πέρα, περιήλθε στα χέρια των επαναστατών. Έτσι, το φρούριο του Αγίου Νικολάου έγινε και πάλι ιδιοκτησία των Σκορδύληδων.

Οι επαναστάσεις κατά των Ενετών στα πρώτα χρόνια της υποδούλωσης της Κρήτης σε αυτούς, ήταν συνεχείς και η μια διαδεχόταν την άλλη. Σε μια από αυτές του 1234-1236, οι Ενετοί με τον Γραδενίγο νίκησαν τους επαναστάτες και κυρίευσαν όλο το νησί. Μόνον στο φρούριο του Αγίου Νικολάου στα Κυριακοσέλλια κυμάτιζε ο Δικέφαλος Αετός του Βυζαντίου, ως τις 23/7/1236, όταν παραδόθηκε στους Ενετούς κατόπιν συμφωνίας. Οι Σκορδύληδες έχασαν το φρούριο, κέρδισαν όμως τα προνόμια τους.

Σήμερα σώζεται μικρό μέρος των τειχών και η εκκλησίτσα της Αγίας Παρασκευής.

πηγή